Cun ouriges na Recunquista Crestiana – anho 711 an Covadonga – ls Pendones ténen dues funciones prancipales:
1. Por un lhado, serbir de referéncia, a la cabalharia i tropas a pie, porque hai necidade dua seinha de pertenéncia a un cierto ajuntamento durante las batalhas i ls torneios;
2. Por outro, tamien l Pendon dá proteçon a quien se “resguardaba” i eidenteficaba cun essa seinha.
“Al loinge, mirado zde la Prainada, aquel quegulho de tierra más parece un formigueiro a anchir-se cumo quien cumpre pormessa para eilhi star. Seran...
“Quando l calendairo birou para un nuobo anho, la Lhéngua Mirandesa alhebantou-se cun fuorça renobada. Quedou cun l’eideia que sperar nun era l bastante”. ...
“La lhéngua mirandesa stá a la borda de la stinçon an Pertual... ...se Pertual nun s’aporcata yá i cun alma, este patrimonho zaparcerá cumo...